دوست من دوست داره با دوست تو دوست بشه، دوست داري با دوست من که دوست داره با دوست تو دوست بشه دوست بشي؟

چند وقت بود بنا داشتم تا در ارتباط با فيس‌بوک مطلبي بنويسم، اما يا حسش نبود و من بودم، يا حسش بود و من نبودم. بالاخره امروز خبري در لابه‌لاي خبرها عزمم را جزم کرد تا پرونده فيس‌بوک را ببندم يا شايد بهتره بگم باز کنم. خبر، طرح شکايت پنج کاربر از فيس‌بوک بود بابت آنچه در تيتر خبر "بيش از اندازه اجتماعي بودن" آن شبکه عنوان شده بود. با اين مقدمه و کلي مقدمه‌ي ديگر که ذيلا آمده است مي‌روم سراغ فيس بوک.

شبکه‌هاي اجتماعي:

شبکه‌هاي اجتماعي جوشش مجدد معاشرت طلبي ذاتي بشرند. در دوران رکورد معاشرت به مفهوم کلاسيک و درست در زماني که مشخصه بارز فرهنگي اجتماعي جوامع غربي، نوعي تنهايي و عدم معاشرت بود، شبکه‌هاي اجتماعي به پشتوانه تکنولوژي ارتباطات متولد شدند.

BBS-Bulletin Board Systemها در اوايل دهه 80 اولين نمونه شبکه هاي اجتماعي بودند. پس از آنها AOL-American OnLine نزديکترين نمونه به شبکه‌هاي اجتماعي امروز بود. به قولي:

AOL was the Internet before the Internet

يکي ديگر از اولين پيشگامان شبکه‌هاي اجتماعي SixDegrees.com بود که به جرات مي‌گويم هيچگاه در ايران همه گير نشد و خود سايت نيز در اولين سال قرن 21 از کار افتاد. از معروفترين شبکه‌هاي اجتماعي فعال در حال حاضر ميتوان به:

http://www.orkut.com/

http://www.friendster.com/

http://www.linkedin.com/

http://www.myspace.com/

اشاره کرد. اما بدون شک فيس‌بوک حرف اول شبکه‌هاي اجتماعي در حال حاضر است و اثرش در آينده صنعت آي تي همانند تاثير گوگل خواهد بود.

فيس بوک:

فيس بوک در 4 فوريه 2004 متولد شد. شعارش اين است که به مردم، جهاني بازتر و مرتبطتر را هديه دهد.

نسخه اوليه اين نرم‌افزار توسط Mark Zuckerberg دانشجوي هاروارد (طبق معمول) ايجاد شده بود تا همکلاسي‌هايش پس از فراغت از تحصيل هم بتوانند با يکديگر در ارتباط باشند و از حال و روز هم خبر داشته باشند.
اما فيس‌بوک با اين سر و شکل و به مفهوم امروزي با سرمايه اوليه 500 هزاردلار توسط Peter Thiel (موسس PayPal) متولد شد و در مراحل بعدي به ترتيب:

12.7 ميليون دلار در آپريل 2005 توسط Accel Partners

27.5 ميليون دلار توسط Greylock Partners ،Meritech Capital Partners ،Accel Partners و Peter Thiel به سرمايه آن افزوده شد.

آمارهايي از فيس بوک:
- تعداد پرسنل: بيش از 900 نفر
- تعداد کاربران فعال: بيش از 250 ميليون نفر که بيش از 120 ميليون کاربر بصورت روزانه از فيس بوک استفاده مي کنند و هر کاربر بطور متوسط 120 دوست دارد.
- کاربران مجموعا بطور متوسط 5 ميليون دقيقه در روز وقت خود را در فيس بوک مي گذرانند.
- بيش از 30 ميليون کاربر هر روز status خود را درصفحه شخصيشان بروز مي‌کنند.
- روزانه بيش از 8 ميليون کاربر به عضويت يک گروه درمي‌آيند.
- بيش از يک ميليون تصوير و 10 ميليون فيلم در ماه بر روي فيس بوک آپلود مي شود.
- بيش از يک ميليون لينک، خبر، عکس و ... در هفته به اشتراک گذاشته مي‌شود.
- 30% کاربران در آمريکا و 70% از مابقي نقاط جهانند.
- در حال حاضر بيش از يک ميليون برنامه نويس در بيش 180 کشور دنيا برنامه‌هاي خود را براي بارگزاري بر روي فيس‌بوک مي‌نويسند و هماکنون بيش از 350هزار برنامه فعال بر روي فيس بوک نصب و درحال اجراست که از اين بين بيش از 200 عدد آنها ماهانه بيش از يک ميليون بار اجرا مي شوند.
- از دسامبر 2008 که امکان ارتباط با فيس بوک و ارسال محتوا به صفحات فيس بوک از خارج آن فراهم شد بيش از 15000 وب سايت، نرم افزار و سخت افزار اين امکان را در خود گنجاده اند.

فيس بوک از نگاه فني: (اگر مکانيک کامپيوتر نيستيد دو سه خط زير را بيخيال شويد)
- برپايه تکنولوژي PHP پياده شده و در حال حاضر داراي عنوان دومين سايت بزرگ از نقطه نظر حجم ترافيکي و بازديدکننده برپايه اين تکنولوژي در جهان است.
- پايگاه داده‌اش MySQL است.
- يکي از جذابيتهاي فيس بوک اين است که يک فريم ورک RPC- Remote procedure call دارد و برنامه نويسان مي‌توانند به هر زباني که خواستند برنامه‌شان را بنويسند و در فيس‌بوک اجرا کنند.

من و فيس بوک:
قصه بنده و اين سايت ‌ميرسه به حوالي 11 ماه پيش که در 27 اکتبر 2008 بالاخره در پاسخ فوج فوج دعوت‌نامه، عضو فيس‌بوک شدم، در اولين نظر چنان وحشت کردم که رفتم و تا يک ماه بعدش سر و کله‌ام پيدا نشد. بعد از يک ماه که برگشتم، فقط جرات داشتم توي صفحه‌ اصلي برم و سعي مي‌کردم روي هيچ لينک و کليدي کليک (فارسيش را پاس بداريم ميشه: تقه) نکنم.
پس از اون شروع کردم به غرغر در مورد فيس‌بوک، که آره اين رو اصلا براي ما نساختن و به درد دهه شصتي‌ها (متولدين دهه شصت) ميخوره، خاله زنک بازيه، مگه همين ارکات چشه؟ و ... اما وقتي هيچ‌کس به حرفم گوش نکرد من هم يواش يواش شدم کاربر فعال فيس‌بوک. بدون شک يکي از نقاط برجسته تاريخ فيس‌بوک، قبل و چند روز بعد از انتخابات رياست جمهوري ايران بود. زماني که به نوعي براي اولين بار بعنوان رسانه‌اي مهم و تاثير گذار در تبليغات انتخاباتي و نشر اخبار انتخابات به کار رفت. آنهم انتخاباتي به اين بزرگي. در پرانتز داشته باشيد که تعداد شرکت کنندگان در انتخابات امسال در مملکت هفتاد ميليوني ما چهل ميليون نفر بود و اين درحالي است که اوباما رئيس جمهور پيروز بزرگترين کشور دمکراتيک جهان (به ظاهر) تنها با 65 ميليون راي انتخاب شد و اين همه سر و صدا هم به پا کرد آنهم در کشوري با سيصد و چند ميليون جمعيت. بگذريم. البته با فيلترينگ مجدد فيس‌بوک، اين فيلترشکن‌ها بودند که گوي رقابت را از او ربودند و شدند ابزار اصلي براي پيگيري اخبار انتخابات.
طراحي به ظاهر ساده اما هوشمندانه فيس‌بوک از آن بيش از يک پلت‌فرم معاشرت ساخته و توانسته است اين نرم‌افزار را در سطح يک ابزار قدرمند براي اطلاع‌رساني جهاني ارتقاء دهد.
براي خود من نشستن پاي فيس‌بوک حس عجيبي است که يک مرغ مهاجر دارد. نه اشتباه شد، حس يک مهماني دائمي است با حضور تمامي آشنايانم.
نکته مهم ديگر، زيادي روشنفکر بودن و به قول تيتر آن خبر، زيادي اجتماعي بودنشه. اگر حواست نباشه که خوب معمولا هم نيست ممکنه يکي از فرندهات خريد لباس زيرجديدت رو تبريک بگه و از نظر من اين هم مشخصه مدرني است و به نوعي تمرين براي زندگي در دنياي بي شيله پيله و آزاد آينده است.
اندر وصف فيس‌بوک نوشتني زياده ولي من ديگه حالشو ندارم.

تويتر آينده شبکه‌هاي اجتماعي:
فيس بوک اثبات اين قضيه بود که هيچ وقت براي خلاقيت دير نيست و تويتر اثبات مجدد همين گزاره است براي آينده. اگر دلم خواست بعدا يک پست ديگه راجع به تويتر مي نويسم.

شب بخير.